Persoonlijke ontmoetingen

De afgelopen week was er een waarin de frustraties zich ophoopten, met als dieptepunt (vrijdag) de afsluiting van de stroom bij BCDP omdat de rekening niet was betaald. Nu was daar wel een goede reden voor, want de rekening van januari was ongeveer drie keer zo hoog als normaal en bedroeg een miljoen shilling, bijna 500 euro! En dat heeft BCDP niet. En het lijkt er ook niet op dat het om een fout gaat, want er was prijsverhoging aangekondigd en meerdere mensen hebben rekeningen die het drievoudige zijn van wat ze gewend waren. In elk geval loopt het internetcafé, een van de belangrijkste inkomstenbronnen van BCDP, momenteel op de generator. Die ongeveer de helft van de stroom kost, maar nog steeds veel te veel, een ongelooflijke herrie maakt en bovendien een zeer ongezonde diesellucht door het hele gebouw verspreidt.

De financiële problemen zijn nog niet opgelost; sterker nog, ze lijken zich alleen nog maar verder op te stapelen. In elk geval kunnen de waterverkopers deze maand worden betaald (voor de afgelopen vier maanden), de staf zal echter nog minimaal een maand op salaris moeten wachten.

Volkomen gedesillusioneerd kwam ik vrijdag thuis, omdat ik ook niet weet hoe we ons ooit uit de situatie gaan redden. Janken heeft echter ook weinig zin, dus toen maar aan de slag gegaan en een aanbevelingsrapportje geschreven, inclusief financieel overzicht, over hoe in elk geval februari te overleven. Daarnaast de uitgebreidste Excel-sheet van m’n leven gemaakt, waar (als de cijfers van het afgelopen jaar gecorrigeerd en beschikbaar zijn) alles in terug te vinden is over gemiddelde inkomsten en uitgaven en winstgevende en verlieslijdende activiteiten. Hopelijk wordt dan ook duidelijker wat er precies allemaal is misgegaan, zodat de huidige problemen in de toekomst (als die er nog is voor BCDP) kunnen worden vermeden.

Hoogstpersoonlijk deze papieren aan het hele BCDP-bestuur verspreid op zaterdag. En toen realiseerde ik me ineens dat ik ook deze week weer allerlei personen had ontmoet die op de een of andere manier in de gekte van een sloppenwijk proberen te overleven, terwijl ik elke avond naar mijn comfortabele huisje vertrek. Er zijn binnen Banda best grote verschillen in de manier waarop mensen leven en ik ben niet bij iedereen thuis geweest, maar verhalen zijn vaak genoeg. Een greep uit de ontmoetingen van afgelopen week.

Afval in Banda is een probleem, vooral nu er steeds minder plaatsen zijn om afval te dumpen. De gemeente doet weinig, maar gelukkig zijn er mensen die zelf het heft in handen nemen, zoals Phipo (zie foto, tweede van rechts). Deze jongen is afgestudeerd aan Kyambogo University (die naast Banda ligt), maar kan geen baan vinden. Omdat hij zo van de natuur houdt, zo zegt hij zelf, is hij met een paar vrienden een afvalophaaldienst begonnen. Niet iedereen heeft laarzen, niemand heeft handschoenen, iedereen werkt de hele dag in de stank, het afval scheiden ze zelf met de hand en riek, maar toch zijn deze jongens bereid er voor te zorgen dat Banda er iets schoner uit ziet. De dagen dat ze vuilnis ophalen aan de deur krijgen ze hiervoor door de bewoners betaald, maar er zijn ook dagen dat ze vrijwillig de waterafvoeren schoonmaken. Vaak betaalt Phipo zijn medewerkers dan van zijn spaargeld. Een bewonderenswaardig initiatief vind ik zelf, en maandag gaan Halima (zie ook foto) en ik dan ook kijken hoe we een plan kunnen maken zodat deze jongens een duurzaam bedrijf kunnen runnen zonder zelf geld er op toe te hoeven leggen.

Halima zelf (zie Creativiteit gevraagd) is ook een bezig bijtje en zit in allerlei comités en organisaties. Een vrouw vol ideeën, met veel aanzien in heel Banda, een geweldig gevoel voor humor en een warme persoonlijkheid. Ziet er uiteraard altijd op en top verzorgd uit. Als ik haar thuis opzoek (ze woont om de hoek bij BCDP naast het restaurant waar ik regelmatig tussen de middag eet en dat hard aan het proberen is haar uit haar huis te gooien, zodat ze kunnen uitbreiden), schrik ik een beetje van de armoedigheid. Haar huisje is eigenlijk een betonnen schuur van twee ruimtes van drie bij drie meter, met aan de voor- en achterkant een gammele deur, er zijn geen ramen (zoals bij overigens veel huizen in Banda). Ze maakt zich ernstig zorgen over het voortbestaan van BCDP en als ze met een bril met één glas (dat niet meer op sterkte is, het andere is verloren) probeert mijn schlemielige verslagje te lezen, lacht ze zelf om de gammele specs, want ja, wat moet ze anders, ze moet eerst flink sparen (van het schamele loontje van twaalf euro per maand dat ze van BCDP krijgt en de paar andere inkomstenbronnen die ze heeft) voor het collegegeld van haar kinderen en pas dan kan ze een keer naar de oogarts of opticien. Ik maak er een punt van binnenkort met haar mee te gaan, want dit kan echt niet.

Deborah, de voorzitter van BCDP, heeft het qua huis beter getroffen. Ooit was ze lerares, maar inmiddels heeft ze her en der wat kleine bedrijfjes (winkels) opgezet. Tijdens de verkiezingen vorig jaar was ze kandidaat voor een lokale post, maar helaas heeft ze verloren en daarmee is ze al haar spaargeld kwijt. Ik vraag me af of ze de eethoek heeft verkocht; de ruimte bij de koelkast en de kast met serviesgoed is wel heel erg leeg.

Suzan is de financieel secretaresse van BCDP en was ooit getrouwd met een rijke man. Woonde in een fantastisch huis, maar dat alles verdween als sneeuw voor de zon toen haar man overleed en alle bezittingen naar zijn familieleden gingen. Zo gaat dat hier, en ook als de man vreemdgaat en problemen veroorzaakt, is het de vrouw die alles wat ze dacht te hebben kwijt raakt. Suzan woont nu in Banda, in een bescheiden huis achter het videotheekje dat wordt gerund door haar zoons.

Alex is het hoofd van de school die wordt gesteund door Mariël, een andere ICA-vrijwilliger die hier vorig jaar voor langere tijd was en nu tijdelijk terug is voor een aantal projecten. De school ligt in B1, de zone met de vluchtelingen uit het noorden. Er zijn lokalen aan gebouwd zodat er meer weeskinderen les kunnen krijgen. Uiteraard is er gebrek aan geld, en Alex probeert zelf zo goed en kwaad als het kan financieel bij te schieten.

Dit zijn slechts enkele personen die in Banda iets van hun leven en dat van anderen proberen te maken. Mensen met wie ik (in de meeste gevallen) regelmatig contact heb, die hun situatie accepteren zoals ‘ie is, die niets aan mij vragen maar die me tegelijkertijd ook een hele hoop geven door me een klein kijkje te laten nemen in een wereld waarin ik dan wel werk, maar die niet de mijne is. En dan gaat het allemaal wel enorm langzaam en heb ik het gevoel dat ik weinig voor de mensen in Banda kan doen, maar tegelijkertijd leer ik weer zo veel dat ik hoop die kennis ooit op een nuttige manier te kunnen gebruiken.