Een week uit het leven van Floor in Uganda

Deze keer geen samenhangend verhaal over een of ander onderwerp, maar een verslag van mijn werkweek zoals ‘ie er afgelopen week uit zag. Om je een beetje een idee te geven van mijn dagindeling. Wees gewaarschuwd: het is een lang verhaal!

*****

maandag 29 januari

Vrije dag, dus uitslapen. Ook weer niet te lang, want ik moet mijn paspoort met verlenging van m’n visum ophalen bij Immigration en het zou wel eens kunnen dat dat niet helemaal soepel verloopt. Bovendien start de lunchpauze om 12.45 en dan is ook echt iedereen onbereikbaar. Snel ontbijten (soms met brood, soms met rusks – een soort van mueslibrokken die je in de thee of koffie doopt – en soms met donuts) en de deur uit, op weg naar het minibusje. Het busmannetje rekent deze keer de normale prijs, geen gedoe met onderhandelen, wel zo makkelijk. Bij Immigration aangekomen is mijn paspoort onvindbaar bij het stempelmeneertje (dat zit ingebouwd tussen drie andere bureaus en een wandvullende kast vol met gekleurde dossiermappen), dus naar een ander loket om m’n naam in een boek op te zoeken en van de mevrouw te vernemen dat ze mijn paspoort zojuist naar het stempelmeneertje heeft gebracht. Dus terug naar het stempelmeneertje, van wie ik mijn paspoort prompt terug krijg met een verlenging van twee maanden, terwijl ik om drie had gevraagd. Even overweeg ik de met pen geschreven 2 in een 3 te veranderen, maar dat zou documentvervalsing zijn en waarschijnlijk ernstiger dan in het land verblijven met een verlopen visum. Er vraagt nooit iemand om een paspoort, behalve bij de douane. Ik laat het maar zo.

Even bellen met Chris K. voor de stand van zaken bij BCDP. De boekhouder, die momenteel heel hard nodig is om enig licht te werpen op de penibele financiële situatie, is nog steeds ‘lost’ zoals ze het hier noemen en nog niet terug uit de ‘village’, een aanduiding voor alle steden en dorpen in Uganda die niet Kampala heten. Heb ineens helemaal genoeg van de enorme passiviteit en traagheid bij BCDP en overweeg om maar helemaal weg te gaan en een jaar vakantie te vieren, maar besef tegelijkertijd ook dat dat niet kan.

Boodschappen doen en het beddengoed en handdoeken ophalen van de wasserette. Niemand heeft hier een wasmachine en ik doe zelf thuis de was met koud water en niet te overtreffen Sunlight zeep, maar sommige dingen zijn gewoon te groot om met de hand te doen. Loop van Ntinda naar huis, een wandelingetje van een kwartier de heuvel af. Onderweg kom ik uiteraard een aantal vrolijk zwaaiende en roepende kinderen tegen.

’s Middags doe ik wat voorbereidend werk voor de week. Vooral een heleboel vragen bedenken voor de vergadering over de financiën die hopelijk ergens deze week gaat plaatsvinden. Eigenlijk bedenk ik voortdurend manieren om dingen op slinkse wijze voor elkaar te krijgen, want keer op keer blijkt weer dat je anders niets bereikt hier.

Pasta voor avondeten en een filmpje kijken op de laptop in de avond. Er is stroom EN water vanavond, een feest!

dinsdag 30 januari

Gewone werkdag, dus om kwart over negen de deur uit zodat ik om tien uur bij BCDP ben. Vanaf de hoofdweg op de boda naar Ntinda stage, daar in het busje naar ‘Spear’ (Spear Motors, de Mercedes-Benz-garage), daar overstappen op het busje naar Banda. In het begin zat ik braaf om half negen bij BCDP, maar het enige dat je dan doet, is wachten totdat de rest rond tienen binnenkomt, dus dat heb ik al snel afgeleerd. De boekhouder is terug uit de village en heel hard aan het werk met allerlei rapportjes in elkaar draaien!

Voordat ik iets ga doen eerst iedereen begroeten: de mensen in het kantoor van de chief tegenover BCDP (oh ja, de chief, misschien wel de meest corrupte kerel van Banda, heeft me ten huwelijk gevraagd, maar het feest gaat uiteindelijk niet door vanwege niet met elkaar te verenigen wensen over het aantal kinderen), Lawrence van de kantoorboekhandelcontainer, Robert en Charles, Beatrice, Rita, Chris K, Chris L, Sebastian, Bessie, Betty en twee keer Justin (de dokter is nog niet aanwezig). Dus een half uur later ben je dan eindelijk binnen.

Vanochtend staat er een bespreking van het Water & Sanitation committee op het programma, en wel over de concrete plannen (ICA-ers: SMART!) voor het komende jaar, een opdracht voortvloeiend uit de Strategische Planning-bijeenkomst van een paar weken geleden. De vergadering is lang, maar wel productief. Helaas is nog lang niet al het werk gedaan en wordt er een nieuw overleg gepland voor volgende week, om (heel ambitieus…) negen uur.

Snelle lunch (chapati met suiker) bij het ‘restaurant’ van Rachel verderop in de straat. Dit eettentje bestaat uit een ruimte van 2,5 bij 2,5 meter waarin twee tafels met plakkerige placemats en tien stoelen zijn gepropt. Kleiner dan de paar andere lunchgelegenheden in de buurt, maar wel gezelliger, want met Rachel kun je leuk kletsen.

Voor de middag is er weer een vergadering gepland (Recreation), maar de deelnemers laten uiteraard op zich wachten en ik vermaak me tot die tijd met het maken van foto’s van de kinderen in de straat (zie Banda-kiekjes). Als de vergadering uiteindelijk begint, blijkt ook deze succesvol. Er wordt een hele hoop input geleverd en gediscussieerd en daarom is een paar uur ook onvoldoende voor Recreation. Volgende week verder.

Om een uur of vijf vind ik het wel weer mooi geweest voor vandaag, en doorloop het zelfde ritueel als in de ochtend in omgekeerde volgorde: iedereen een fijne avond wensen, busje in, busje uit, busje in, busje uit, boda op). Deze avond eten we met tien Nederlanders (vrijwel allemaal ex-ICA-ers en aanhang) bij een Indiaas restaurant in Kisementi, een kleine wijk met een plein met allerlei winkeltjes en eettentjes. Gelukkig maar, want er is EN geen stroom EN geen water thuis. Normaal gezien is het pikkedonker het laatste stukje naar huis, maar vannacht is het helder en volle maan, en de zaklamp die ik altijd bij me heb, kan in de tas blijven.

woensdag 31 januari

Iets vroeger weg dan normaal en dat is mijn redding, want als ik net bij BCDP ben, begint het gigantisch te pletteren en onweren. En dat in februari, normaal gezien de warmste en droogste maand van het jaar… Op een bepaald moment is het zelfs bijna fris te noemen. De begroetingsbeschrijving zal ik achterwege laten, je hebt inmiddels wel een idee hoe die in elkaar steekt. Vanochtend bespreking met Chris K., maar die is nog niet aanwezig. Vanwege de regen, want daar ga je echt niet doorheen als het niet hoeft. En hier hoeft het nooit ;-) Het is heel normaal dat mensen twee uur later op hun werk komen vanwege de regen; dat moet je in Nederland eens proberen… Tijdens het wachten doe ik een poging tot openen van e-mail op de BCDP-computer, en uiteraard gaat ook dat langzaam. Uiteindelijk dan toch een korte bespreking.

Dan is het tijd voor de lunch, maar niet voordat ik naar het naaimeneertje verderop ben geweest met een paar stroken Afrikaanse stof die hij tot gordijn voor de slaapkamer gaat vermaken. Normaal gezien lunchen Mo en ik samen, maar omdat ze er even tussenuit is omdat haar vriend op bezoek is, heb ik vandaag een lunchafspraak met Keefa, een van de jongeren die laatst bij de Strategische Planning was waar hij een hele hoop nuttige dingen te vertellen had. Hij is van plan workshops te gaan organiseren voor analfabete winkeliers die iets aan hun klantenbinding willen gaan doen en wil graag weten hoe ik daar over denk. Erg interessant allemaal en helemaal bijzonder om te zien dat er onder de jongeren initiatief te vinden is, dus we praten zo twee uur weg, ondertussen matoke, posho en kip naar binnen werkend. Matoke is een soort smakeloze brij van geprakte en gekookte groene bananen (echt basisvoedsel hier), posho is een dikke brij van maïsmeel met water (mieliepap geheten in Zuid-Afrika) en wat kip is hoef ik niet uit te leggen, maar ik wil er wel over zeggen dat die hier stukken beter smaakt dan in Nederland.

Terug bij BCDP even kort overleg met Halima over het ‘garbage’-initiatief dat we willen gaan starten. In heel Kampala is afval een probleem, maar om er alleen al iets op te verzinnen voor Banda is best een uitdaging. We spreken af om maandag wat mensen in verband hiermee te ontmoeten en te kijken waar de nieuwe afvalberg moet komen.

Halima stelt me ook voor aan Apoli en zijn moeder. Apoli is een jochie van een jaar of acht dat vroeger met een enorm dikke buik en o-benen door het leven ging, totdat Henriëtte, een eerdere ICA-vrijwilliger, geld had ingezameld voor een operatie. Hoewel zijn leven zeker geen rozengeur en maneschijn is met de pijn die hij soms nog steeds heeft, zonder vader (overleden aan aids) en met een moeder aan de aids-remmers, gaat het redelijk goed met hem, hij rent door de straat met een fietsband en een stok en heeft genoeg vriendjes om zich heen.

Hierna is de dag in Banda weer voorbij. ’s Avonds komt Jiske eten en we besluiten dat we wel weer ‘van de straat’ mogen eten nu de cholera-epidemie voorbij is. Bovendien heb ik de gegrilde kip in Ntinda nog niet geprobeerd. Er is geen stroom, maar niet getreurd, want de kipjongetjes hebben altijd kip. Als de onze bijna klaar is en George, ‘ons jongetje’ ‘m even om wil draaien, komt de stroom ineens terug en slaakt hij een haast dierlijke, enorm lange gil, want hij staat onder stroom! Uiteindelijk is een van zijn collega’s zo aardig hem van zijn grilplaat af te trekken, want zelf iets ondernemen kan hij niet meer. Echt een akelig gezicht en hij is er behoorlijk van geschrokken, hoewel ‘ie dat niet wil laten merken natuurlijk, want dan is ‘ie niet stoer meer. En stoer is hij, met twee diamanten oorbellen.

De avond is zo weg gekletst; Jiske werkt bij Kawempe Youth Centre, in een andere sloppenwijk, en heeft verhalen die ernstige overeenkomsten met onze belevenissen in Banda vertonen. Waarmee dus is bevestigd dat wat er bij BCDP gebeurt echt geen uitzondering is.

donderdag 1 februari

Prima begin van de dag met een vergadering (alweer ja) over de volgende workshop die we willen gaan organiseren voor de jeugd. Het onderwerp zal HIV/aids zijn en we bespreken de mogelijkheden met Chris L, Mo en Robert, die een heleboel mensen kent bij verschillende organisaties die zich met voorlichting bezig houden. Later komt er nog een mevrouw bij zitten die ik toevallig vorige week heb ontmoet en een goede baan bij het Ministerie van Gezondheidszorg heeft. Zij heeft nog meer goede ideeën en wil ons ook wel introduceren bij de Minister van Basisgezondheidszorg als we interesse hebben… Nou dat hebben we wel, dus binnenkort moeten we onze nette kleren aan en belangrijke mensen ontmoeten.

Weer een chapati bij Rachel en wat dingen op een rijtje zetten voor de tweede helft van de middag, als eindelijk de lang verwachte bespreking over de financiën gaat plaatsvinden. Het overleg is verhelderend, maar niet echt hoopgevend. Waar het op neer komt, is dat alle gaten zo goed en kwaad als mogelijk worden opgevuld met geld dat er ten eerste eigenlijk niet is en ten tweede al helemaal niet voor dat specifieke gat was gepland. Chris L. (de nieuwe penningmeester) is nogal stil en zegt later dat dat komt omdat ‘ie zo onder de indruk van mijn vragen en financiële inzicht was… Dat is echt de beste grap in tijden! Mijn lijst met vragen was totaal willekeurig, hoewel na een tijdje bepaalde dingen wel op zijn plaats vielen en de dingen die ik niet begreep veroorzaakt bleken door wat slordigheidjes van de boekhouder, met afwijkende balansen tot gevolg. Dus mijn afsluitende opdracht was wel duidelijk: alle maandrapportages van 2006 grondig reviseren. Dan kun je er uiteindelijk zelfs een jaarverslag mee maken. Daar hadden ze nog nooit aan gedacht.

Het is zeven uur als we uiteindelijk klaar zijn en ik heb geen zin om boodschappen te doen en te koken. In plaats daarvan scoor ik een rolex (roll-eggs: een opgerolde chapati met gebakken ei, tomaat en kool) en wat fruit. De ananassen beginnen een beetje te vervelen (luxeprobleem natuurlijk, enorme ananassen voor nog geen euro per stuk), gelukkig lijkt het passievruchtenseizoen aangebroken voor de broodnodige afwisseling. Thuis plof ik op de bank, zet alle informatie van de avond nog eens op een rijtje en hang mijn Afrikaanse gordijn op.

vrijdag 2 februari

De laatste vergaderingen van de week…. Althans dat was de bedoeling. Als ik tegen tienen aan kom, blijkt de Health-bijeenkomst geannuleerd: de dokter is er niet, de tandarts is er niet en de Community Development Worker ook niet. Voor een keer niet erg zou je denken, maar sinds ik bij BCDP zit, is er nog NOOIT een Health-overleg te zijn geweest. En dat terwijl de dokter toch heuse plannen heeft zijn bescheiden kliniek van zo’n dertig vierkante meter uit te breiden tot een ziekenhuis van ongekende proporties… Een diepe zucht dan maar. Kwaad worden heeft geen zin, daar begrijpen ze niks van, en ik besluit wat te communiceren met het thuisfront in de vorm van mail en blog. De computer aan krijgen kost vandaag slechts vijf pogingen, uploaden van drie kleine dingen meer dan een uur, en dan valt ineens de stroom uit en kan ik een mail drie maal typen.

Begin van de middag met Chris L. naar Paul, een docent aan de Kyambogo University die naast Banda ligt, om te informeren of die toevallig suggesties heeft voor uitbreiding van de Reading Room met universitaire titels. Die heeft hij wel, we kletsen wat na en lopen terug naar BCDP, waar het wachten is op de allerallerlaatste vergadering: planning voor het komende jaar op financieel gebied. Tijdens het wachten ontdek ik MSN Messenger op de computer en zit zomaar ineens een paar uur te chatten met Christel, Esther en Sonia! Een aangename afsluiting van de week, want voor de vergadering komt slechts een iemand opdagen. In dit geval helemaal demotiverend, omdat een financieel plan echt wel nodig is, maar niemand de moeite neemt er iets voor te doen. Om te janken allemaal, maar daar schiet je ook weinig mee op.

Het is bijna donker als ik naar huis ga, de supermarkt tien flessen water armer maak en ruzie krijg met de boda-jongen omdat ‘ie meer geld wil dan ik hem wil betalen. Uiteindelijk maar toegegeven, want hij blijft voor de poort staan en ik wil niet dat hij ziet waar ik precies woon, je weet tenslotte maar nooit.

In slaap komen is lastig; de stroom is uitgevallen en dat zorgt meestal voor een rustige avond, maar op vrijdagavond tien uur begint het weekend voor de Born Again-kerk met uitbundig gezang dat zo’n anderhalf uur aanhoudt. En laat die kerk nou om de hoek staan…

zaterdag 3 februari

Soms vertoon ik me ook op zaterdag in Banda, zoals vandaag. Er is geld van Kidogo gekomen voor een klok en extra verlichting in de Reading Room, en ik ga met Chris naar de stad om de klok te zoeken. Die is uiteindelijk gevonden, terug in Banda ook nog een tl-buis gekocht dus er kunnen weer wat mensen aan het werk worden gezet om de boel te installeren. Overigens moet er een kastje om de klok heen, anders wordt ‘ie gejat…. Sommige dingen zijn gewoon te belachelijk om bij stil te staan! Ook zouden er vandaag volleybalpalen worden geplaatst, maar degene die dat moet doen is lost, dus voor de zoveelste keer wordt deze actie uitgesteld. Dan maar naar huis, de week is lang genoeg geweest.

*****

Tot zo ver de afgelopen week.

Een opmerking tot slot: hoewel ze bij BCDP enorm van vergaderen houden (als ze eenmaal bezig zijn, wordt er echt hard gewerkt), is het niet zo dat ik de hele week met overleg bezig ben. Er wordt ook wel eens wat actiefs gedaan met de plannen die achter het bureau worden gesmeed!